السلام علیکم...

چند نکته

با توجه به این که بدن مادی رسول اکرم (صلی الله علیه وَ آله و سلم) و ائمه اطهار

(علیهم‏ السلام) از این دنیا رحلت کرده و آن ذوات نورانی در عالم برزخ حضور دارند،

چند نکته درباره سلام به آنها و جوابشان به سلام زائران، قابل توجه است:

الف سلامی که نمازگزار در پایان عبادت خود به رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم)

می‏دهد و نیز سلامی که زائر در آغاز زیارتش به ولیّ خدا دارد در صورتی که واجد نصاب ادب

باشد نه تنها به سمع آن ذوات مقدس می‏رسد و آن را می‏شنوند، بلکه چون مظهر خدای

سمیع الدعاء هستند اثر خاص، بر آن مترتّب می‏کنند.

ب سلام دارای مراتبی است؛ زیرا سلام‏ کنندگان دارای درجات متعدد هستند. جواب انسان

کامل و معصوم، خواه رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) و خواه امام (علیه‏ السلام)

به تفاوت مراتب سلامْ متفاوت خواهد بود، یعنی سلامت و امن خاصی که توسط آن اولیای

الهی از خدای سبحان دریافت می‏ شود و به نمازگزار یا زائر می‏رسد، متفاوت است.

ج سلام کردن به مخاطب زنده و دارای حیات ظاهری حکم فقهی خاص خود را دارد که همان

وجوب جواب سلام است، لیکن از کسی که رحلت کرده و حیات مادّی ندارد، احکام اعتباری دنیا

و آثار فقهی خاص این نشئه متوقّع نیست. چنان‏که نماز، روزه، امر به معروف، نهی از منکر و... از

او متوقّع نیست؛ کسی انتظار ندارد که اگر کسی در حرم مطهّر امام معصوم (علیه‏السلام)

مرتکب گناهی شد، امام معصوم (علیه‏السلام) هر چند که زنده، ناظر و قادر است او را نهی از

منکر کند. بنابراین، نمی‏توان از چنین افرادی انتظار جواب سلام داشت، بلکه در چنین مواردی

انتظار می‏رود که در برابر سلام و عرض ارادت زائران، آنان را از آثار ویژه عالم برزخ، مانند شفاعت،

وساطت در فیض‏های مخصوص الهی و امثال آن بهره‏مند کنند. البته برخی از صاحب دلان، هنگام

تشرّف به حرم مطهّر امامان و سلام دادن به آنان، پاسخ سلام خود را از آن بزرگواران شنیدند،

لیکن روشن است که آن پاسخ، صبغه فقهی ندارد، بلکه از مصادیق فیض‏های ویژه و همراه با

برکات خاص است.